ශ්‍රී ලංකාවේ ගුහා සිතුවම්

අපේ  ආදී මුතුන් මිත්තෝ ගුහා චිත්‍ර ඇඳීමට හපන්නු වුහ විවිධ පර්යේෂකයන් විසින් සිදු කළ සොයාගැනීම වලින් ඔප්පු වී තිබේ. ශ්‍රී ලංකාව ඉංග්‍රීසීන්ට යටත් විජිතයක්ව පැවති කාලයේදී මෙරට විවිධ වැඩ කටයුතු වලට යොදාගත්තේ ඉංග්‍රීසී ජාතික නිලධාරීන්වය. ඔවුන් අප රටේද විවිධ ප්‍රදේශ වල තම කටයුතු කරගෙන යාමේදී අහම්බෙන් මෙන් මෙම ගුහා චිත්‍ර හමුවී තිබෙයි. පසුව ඒ පිළිබඳව ඇලීමක් ඇතිවී වැඩිදුර සොයා බලා වාර්තා පවා ලියා තිබේ.

එවැනි නිලධාරීන් අතුරෙන් අපට හමුවන පළමු නිලධාරියා වන්නේ ප්‍රථම පුරාවිද්‍යා කොමසාරිස් වරයා  වූ  එච්. සී. පී. බෙල් මහතායි. 1897 දී උතුරු මැද පළාතේ තම රාජකාරී කටයුතු වල නිරත වී සිටින අත‍ර ඔහුට කනත්තේගොඩකල, අරන්ගොඩගල යන ගුහා වල තිබූ ගුහා චිත්‍ර ඇස ගැටී ඇත. පසුව ඔහු තව දුරටත් ඒ පිළිබඳව පර්යේෂණ සිදු කළේය.

ශ්‍රී ලංකාවේ ගුහා චිත්‍ර වලින් වැඩි ප්‍රමාණයක් ඇඳ ඇත්තේ අතීතයේ සිට ජීවත්වූ වැද්දන්ය. ප්‍රාග් ඓතිහාසික ගල් යුගයේ මිනිසා ඇඳි චිත්‍ර කීපයක් ද විවිධ ප්‍රදේශ වලින් හමුවේ. ශ්‍රී ලංකාවේ ගුහා චිත්‍ර වල දක්නට ලැබෙන ලක්ෂණ කිහිපයකි.

මිනිස් රූප සහ සතුන්ගේ රූප බහුලව හමුවේ. අලියා, කොටියා, සිංහයා, කිඹුලා, බහුපාදික සතුන් මුවා, ගෝනා, මොණරා, වඳුරා, තලගොයා එවැනි සතුන් කිහිපදෙනෙකි. අලියා ඇඳීමේදී හොඬවැල ඉතා හොඳින් රූපයට නගා ඇත.තිත් සහිත සතෙකුගේ රූපයක් ඇත්නම් එයින් කොටියෙක් නිරූපණය කරයි. ජෝන් ස්ටීල් මහතා පවසන පරිදි දිගු ඉරක් හරස් ඉරි දෙකකින් කපා ඇති රූපයක් වේ නම් එයින් තලගොයෙක් නිරූපණය කරයි. දුනු සහ ඊතල මගින් සම්ප්‍රදායික දඩයම් වෘත්තිය නිරුපණය කරයි. සමහර චිත්‍ර වල මිනිසුන් හීලැ සතුන් එකට ඇඳ ඇත. උදා :- තන්තිරිමලේ බිල්ලෑව ගුහාව, කඳුරුපොකුණ, සමහර චිත්‍ර වල පිට උඩ යන මිනිසුන් පවා ඇඳ ඇත. බොහෝ විට පිරිමි සහ ගැහැණු රූප වෙන් කර හඳුනාගත නොහැක. ඒවා බොහෝ දුරට සමානව ඇඳ ඇත. නමුත් ලොව අනෙක් ගුහා වල මෙම ලක්ෂණය වෙන්කර ඇඳ ඇත.

✍️ යශෝදා සිරිවර්ධන ✍️