කලාවේ නිර්මාපකයා

මානවයාගේ වින්දන ශක්තිය ජනනය වූ ආස්ථානයේ පටන් කලාවේ ප්‍රවර්තනය ද සිදු වන්නට ඇත.සාහිත්‍යය ,සංගීතය ,චිත්‍ර ,මුර්ති ,කැටයම් ආදී ප්‍රභේදයන්ගෙන් සමන්විත වූ කලාවේ අරමුණ වන්නේ මනුෂ්‍යත්වය වින්දනය කරා ප්‍රාප්ත කිරීමයි.එහි සංචරණය වනුයේ හුදෙක් වින්දන භාවයන් පමණක් ම නොවේ.                                                                                            

කලාව සමාජීයය ක්‍රියාවලියක් ලෙස දැක්විය හැකි ය.සමාජයේ ගතිකත්වය සමග කලාවද ගතිකත්වයක් දරයි.                                                                                                                                  

එසේම කලාවේ නිර්මාපකයා වන්නේ ,කලාකරුවා ය.ඔහුගේ සිතැඟි අදහස් ,සංකල්ප කලා කෘතිය හරහා ඉදිරිපත් කරයි.එහෙත් කලාකරුවාගේ විඤ්ඤාණය ස්වයං නිර්මිතයන් නොවේ.එහි පවතින්නේ යුගානුබද්ධ ව ඉදිරිපත් කරන්නා වූවකි.යුගයට හා සමාජයට බාහිර ව සිතීමට මානවයාට නොහැකි ය.එබැවින් කලාකරුවා යනු යුගානුබද්ධ ව චින්තනය මෙහෙයවන්නෙකි.එහෙත් ඔවුන්ගේ එකිනෙකගෙන් එකිනෙකාට සිතුවිලිවල සුන්දරත්වයක් පවතී.කලා කෘති ලෙස රසිකයා වින්දනය කරනුයේ එම චමත්කාරයයි. 

"කලාව වූ කලී එක් අයෙකු සිතා මතාම යම් යම් බාහිර සලකුණු උපයොගී කර ගෙන අන්‍යයන් ආසාදනය වන සේ ස්වකීය වේදිතයන් අන්‍යයන් තුළ ජනිත කරවන මානව ක්‍රියාවලියකි."                                                                                                                                             -ලියෝ තොල්ස්ට්තෝයි -

                                                              

තොල්ස්ට්තෝයි පෙන්වා දෙන පරිදි කලාව පුද්ගබද්ධ ක්‍රියාවලියකි.කලාව හරහා තම අන්‍යයන්ට ප්‍රකාශිත බව කියැවේ.චලන,රේඛා,වර්ණ,ශබ්ද හෝ වචන හරහා මෙම වෙදිතයන් සම්ප්‍රේෂණය කරන බව ඔහු පවසයි.                                                                                                                                                    

කලාව රසික හදවත් තුළ අරෝපණය කරන මාධ්‍යයේ වරණය නිර්මාණකරුවාගේ රුචිකත්වය අනුව සිදුවේ.කලාව යනු නවකතාව,සංගීතය ,චිත්‍රය,නර්තනය ,ගීතය හා මූර්ති ,කැටයම් ආදී සෞන්දර්යාත්මක සංකල්පයන්ගේ සමුච්චය බව පැහැදිලි වන අතර ,මානව චින්තනය ආස්වාදයට ගෙන යාමේ ශක්‍යතාවන් ඊට හිමි විය යුතු වේ. කලාකරුවාගේ භාවයන් වහනය වනුයේ නිර්මාණය හරහා ය.එම නිසා කලා කෘතිය හා කලාකරුවා අතර ඇත්තේ අත්‍යන්ත සම්බන්ධයකි. 

එලිසබෙත් රයිට් ප්‍රකාශ කරනුයේ ,

"කලාකරුවාගේ නිර්මාණ ප්‍රතිභාව කලා ව්‍යාධියකට සම්බන්ධ කිරිමකි.ඒ අනුව රෝග ලක්ෂණ කෘතිය යි.රෝගය කතුවරයා ය.

ඒ අනුව රෝග ලක්ෂණ හරහා රෝගය නිර්ණය කර ගත හැකි වන්නාක් මෙන් කෘතිය මගින් කතුවරයා පිළිබඳ නිර්ණය කර ගත හැකි වේ.                                                                                                                                                                      

ඇරිස්ටෝටල් අනුව,

"කලාකෘතිය හා කලාකරුවා අතර මෙන්ම රසිකයාගේද දුරස්ථභාවය තුනී වීමෙන් තත් නිර්මාණයක් ලෙස වඩාත් තීව්‍ර ස්වකීයත්වයට පත් වේ."

මනෝ විශ්ලේෂණාත්මක න්‍යායන්ට අනුව,සාහිත්‍ය කියවීමක් යනු කතුවරයාගේ,පාඨකයාගේ හා චරිතවල අධ්‍යාත්මය කියවීමක් යැයි විවරණය වේ.                                                                                                

කතුවරයා  තම කෘතිය තුලින් රසිකයා හට ලබා දෙන්නා වූ අර්ථය රසිකයාගේ රසභාවය අනුව ද විවිධාකාර විය හැකි ය.එය අර්ථ නිරුපණය කරන්නේද එම රසභාවයට අනුකූලවයි.එසේම සෑම පුද්ගලයෙකු තුළ ම සැගවුණු කලාකරුවෙකු දැකිය හැකි ය. එකම යුගයකදී වූවත් විවිධ අර්ථයන් ජනනයෙහි සමත් හංස සංදේශයේ හා බුදුගුණාලංකාර පද්‍යයේ දෙවියන් පිළිබඳ විවරණයේ යෙදෙන්නේ දෙයාකාරයකිනි.එනම්,

'වෙසෙසින් පහන් පැහැසර ගැඹුරු පිවිතුරු බැලුවන් ඇලුම් කරවන යලිදු බියකරු පිරිපුන් රුවින් පිරි එසුරිදු සයුරුයුරු මුවෙකින් කියා නිම විය හැකි ද රූසිරි' 

                                                                                                                            -හංස සංදේශය-

'වදුරකු පිනු මුහුද එතෙරව යා නොහී ඉද මෙසේ වේද මෙලොව දෙවියන් තෙද' 

                                                                                                                            -බුදුගුණාලංකාරය -         

හංස සංදේශ පද්‍යයේ දී දෙවියන් පසසන අතර,බුදුගුණාලංකාර පද්‍යයේ දෙවියන් පිළිබඳ උපහාසාත්මක නිර්වචනයකි.මෙය හුදෙක් කාව්‍යමය නිර්මාණයක් නොවේ.කාව්‍යත්වය තුලින් මතු වන්නේ කතුවර ප්‍රතිරූපයන්‍ ය.බත්තලංගුණ්ඩුව' වැනි නවකතාවක් හරහා පෙන්වා දෙනුයේ සංස්කෘතික මායිම් ලිහිල් වූ,නිර්බන්ධිත හා විවෘත චින්තකයින් හෙබි නිර්මාණකරුවෙකුගේ ප්‍රභාවයයි.                                                                                                                

ඒ අනුව කලා නිර්මාණය යනු තදීය නිර්මාපකයාගේ යථාර්ථයයි.එසේම කලාවේ හා කලා කෘතියේ නිර්මාණය උදෙසා යුගයක ධර්මතා හා ගතිකත්වය ද,පාර්ශවීය ධර්මතා හා ගතිකත්වය ද නොවනස් ව පාදක වූ බව සිතිය හැකි ය.නිර්මාපකයා හෙවත් කලාකරුවා මෙම ධර්මතා හා ගතිකත්වය දරා හිදිමින් තම චින්තනය මෙහෙය වන්නා වූ අපූර්ව අයෙකි..                                                                                                                                                                                                                    ✍ යශෝධා සිරිවර්ධන ✍️